Trung Sơn là xã vùng cao đặc biệt khó khăn của huyện miền núi Yên Lập nơi cư trú chủ yếu của đồng bào các dân tộc Mường, Dao, Mông. Trải qua các thời kỳ lịch sử, nhân dân trong xã đã cùng nhau khai phá đồi hoang, bãi rậm xây dựng nhà ở quanh các sườn núi, sườn đồi tạo thành thôn xóm đông vui và đã đắp xây nên những truyền thống tốt đẹp của quê hương. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân các dân tộc xã Trung Sơn đã hăng hái tham gia đấu tranh chống đế quốc, trải qua 2 cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc cùng với nhân dân cả nước đấu tranh cách mạng giành độc lập tự do.
Ngày 20/12/1953 chi bộ Đảng Minh Tiến tiền thân của Đảng bộ xã Trung Sơn được thành lập mở ra thời kỳ mới, thời kỳ công khai và trực tiếp lãnh đạo nhân dân đấu tranh cách mạng. Ngay sau khi ra đời vai trò lãnh đạo của Đảng bộ xã được khẳng định là hạt nhân nòng cốt trong phong trào cách mạng xây dựng và củng cố chính quyền non trẻ ở địa phương.
Do phạm vi quá lớn, công tác quản lý, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ chính trị gặp nhiều khó khăn, tháng 11 năm 1953, Chính phủ ra nghị định tách xã Hưng Long thành 4 xã gồm Tân Long, Hưng Long, Thượng Long, Thượng Khê. Thôn Thượng Khê lúc đó lập thành xã riêng lấy tên là Minh Tiến (xã Trung Sơn ngày nay). Ngày 20/12/1953, chi bộ xã Minh Tiến được thành lập trực thuộc Huyện ủy Yên Lập. Thời điểm này, chi bộ có 16 đảng viên và lập thành 2 tổ Đảng là tổ Đảng xóm Ngọt và tổ Đảng xóm Sặt. Đồng chí Đinh Văn Cát (xóm Ngọt) được bầu làm Bí thư. Từ đây mở ra một bước ngoặt quan trọng trong sự phát triển của Đảng bộ xã. Năm 1958, xã Minh Tiến được đổi tên thành xã Trung Sơn, tàixỉu online , tỉnh Phú Thọ ngày nay.
Sự ra đời của Đảng bộ xã là bước ngoặt có ý nghĩa lịch sử quan trọng. Trải qua hai cuộc chiến đấu kiên cường bất khuất của dân tộc, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc xã Trung Sơn đã dồn sức người sức của cho kháng chiến. Sau khi thống nhất đất nước, cả nước đi lên Chủ nghĩa xã hội, Đảng bộ và nhân dân xã Trung Sơn tiếp tục kiên định đi theo con đường mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn cùng chung sức, chung lòng xây dựng quê hương.
Phát huy truyền thống cách mạng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân đã năng động, sáng tạo vận dụng có hiệu quả các Nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào thực tiễn của địa phương đưa kinh tế xã hội của xã ngày một phát triển đi lên, bộ mặt nông thôn ngày càng đổi mới từng bước nâng cao đời sống cả về vật chất và tinh thần của nhân dân. Ông Đinh Văn Lúa, Nguyên Phó bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND xã Trung Sơn cho biết: Trước đây Trung Sơn còn nhiều khó khăn lắm, thời kỳ đó đường xã đi lại rất vất vả. Chúng tôi đã lãnh chỉ đạo huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị xây dựng triển khai nhiều chương trình trọng điểm đã có những khởi sắc. Trong những năm gần đây dưới sự lãnh đạo của Bộ máy tổ chức từ Đảng uỷ, chính quyền các tổ chức chính trị xã hội đoàn kết khắc phục khó khăn Trung Sơn bây giờ thay đổi rõ rệt, đời sống của người dân ngày càng một nâng lên”.
Nếu như cách đây 15 năm đường xá giao thông đi lại ở xã rất khó khăn với nếp nhà tranh tre nứa lá thì nay khi trở lại Trung Sơn mới thấy sự thay da đổi thịt, đến nay 86 % số khu dân cư đã có đường nhựa, bê tông đến trung tâm và được sử dụng điện có 15/15 khu dân cư có điện lưới quốc gia, đưa tỷ lệ hộ dùng điện đạt 100%. nhà lớp học được xây dựng kiên cố và nhiều công trình phúc lợi khác như trạm y tế, hệ thống hồ đập, kênh mương, cầu, cống …đã được đầu tư xây dựng mang lại hiệu quả thiết thực cho nhân dân các dân tộc trong xã. Đặc biệt năm 2021, Dự án Hồ chứa nước Ngòi Giành do Bộ NN&PTTN đầu tư xây dựng có dung tích thiết kế gần 37 triệu m3. Hồ có chức năng tạo nguồn cấp nước tưới, nuôi trồng thủy sản, và nước sinh hoạt cho người dân góp phần ngăn chặn giảm thiểu lũ ống lũ quét. Đây là công trình thủy lợi quan trọng, có quy mô lớn nhất trên địa bàn tỉnh hiện nay, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh nói chung và tàixỉu online nói riêng trong đó có xã Trung Sơn. Và cũng nhờ Công trình này Trung Sơn đã có một diện mạo mới, người dân được thụ hưởng nhờ công trình này. Anh Đinh Văn Nghị – Trưởng Khu Đâng xã Trung Sơn chia sẻ: Từ khi Công trình Hồ Chứa nước Ngòi Giành đi vào hoạt động đời sống của nhân dân trong khu thay đổi nhiều lắm, bộ mặt khu dân cư có nhiều đổi mới, nhân dân khai thác có hiệu quả nhiều nguồn lợi từ công trình này. Chúng tôi rất phấn khởi và tin tưởng vào sự Lãnh chỉ đạo của Đảng, chính quyền địa phương”.
Đặc biệt trong năm 2023 được Đảng nhà nước quan tâm đầu tư thi công tuyến đường Xuân An đi Trung Sơn dài 14,2km, tuyến đường hoàn thành sẽ giúp cho việc lưu thông hàng hóa, bộ mặt của xã ngày càng phát triển hơn. Cơ cấu kinh tế nông, lâm nghiệp đã chuyển dịch theo hướng tích cực, bà con nhân dân đã biết áp dụng khoa học kỹ thuật tiến bộ vào sản xuất, do vậy giá trị hiệu quả sản xuất trên một đơn vị diện tích tăng cao. Người dân Trung Sơn đã có bước chuyển biến mạnh mẽ, thay đổi tập quán sản xuất từng bước vươn lên thoát nghèo. Các hộ gia đình đã biết thay đổi nếp nghĩ, cách làm, xóa bỏ các thủ tục lạc hậu. Những mô hình mới như nuôi lợn rừng lai, nuôi dúi, nuôi cá lồng được bà con nhân dân đầu tư bước đầu mang lại hiệu quả tạo thêm nét châm phá cho sự phát triển nông nghiệp địa phương .
Là nơi được mệnh danh có diện tích rừng lớn nhất huyện nhưng những năm gần đây, Trung Sơn mới có nghề rừng và kinh tế rừng thực thụ. Chính sách giao đất giao rừng cho nhân dân đã mang lại hiệu quả thiết thực.
Việc xây dựng các vùng nguyên liệu cho công nghiệp chế biến lâm sản đã thúc đẩy mạnh mẽ việc trồng rừng kinh tế ở địa phương. Và giờ đây cây quế, cây keo ở Trung Sơn đã trở thành cây thoát nghèo mang lại nguồn thu đáng kể cho nhân dân đã phủ xanh đất trống đồi núi trọc. Theo số liệu thống kê đến năm 2023 tổng thu ngân sách trên địa bàn xã đạt trên 7 tỷ đồng; thu nhập bình quân đạt trên 33 triệu đồng/người/năm; Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 18,7%.
Song song với nhiệm vụ phát triển kinh tế, sự nghiệp giáo dục – đào tạo, văn hóa xã hội, an ninh quốc phòng cũng được khởi sắc. Sự nghiệp giáo dục tiếp tục phát triển, qui mô trường lớp được sắp xếp hợp lý, đáp ứng nhu cầu học tập của con em, nhân dân trong xã. Tập trung lãnh đạo nhiệm vụ giáo dục đào tạo, kết quả đến nay cơ sở vật chất trường lớp học từ bậc Mầm non đến THCS được quan tâm đầu tư, 100% các phòng học được kiên cố hóa; công tác xã hội hóa được quan tâm lãnh đạo và kiểm tra, giám sát nên đã tạo được sự đồng thuận của nhân dân trong xã tập trung đóng góp xây dựng cơ sở vật chất.
Công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân được chú trọng. Cơ sở vật chất trạm y tế được tăng cường, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ban đầu và bảo vệ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. Trạm y tế đã làm tốt công tác khám chữa bệnh ban đầu cho người dân, tổ chức tiêm chủng mở rộng cho trẻ em đúng độ tuổi, phối hợp kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm trên địa bàn xã, tuyên truyền người dân làm tốt công tác phòng trừ dịch bệnh.
Công tác bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống văn hóa được trú trọng. các di tích lịch sử, lễ hội, phong tục cổ truyền có tính giáo dục cao được khơi dậy và phát triển… các chính sách an sinh xã hội, đền ơn đáp nghĩa cho các gia đình liệt sỹ, thương binh, bệnh binh, người có công, người già cô đơn, người tàn tật, người gặp hoàn cảnh khó khăn…được quan tâm đúng mức.
Các đồng chí Lãnh đạo huyện; Lãnh đạo xã Trung Sơn đi thực tế tại Khu tái định cư Đâng, xã Trung Sơn
Trung Sơn vùng quê nghèo khó năm xưa đang vững vàng hướng tới mục tiêu trở thành một địa bàn có sự phát triển về kinh tế, đẹp về văn hóa, vững mạnh về quốc phòng an ninh. Các phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc, toàn dân tham gia đấu tranh tố giác tội phạm và các tệ nạn xã hội ngày càng có sức lan tỏa sâu rộng. Công tác bảo vệ an ninh trật tự được triển khai và thực hiện có hiệu quả .
Các đồng chí Lãnh đạo huyện chụp ảnh lưu niệm cùng các đồng chí Lãnh đạo xã, Đảng viên lão thành trong Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Đảng bộ xã
Cùng với công tác lãnh đạo phát triển kinh tế – xã hội, công tác xây dựng Đảng, chính quyền trong 70 năm qua đã giành được những kết quả quan trọng; từ 1 chi bộ hạt giống đầu tiên với 16 đảng viên chính thức, nay Đảng bộ xã Trung Sơn có đã có 241 đảng viên sinh hoạt tại 21 chi bộ.
Ban Thường vụ Đảng uỷ xã Trung Sơn cùng với nhân dân thăm quan công trình đường giao thông.
Kết quả hàng năm tỷ lệ cơ sở đảng Hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên đạt trên 90%; tỷ lệ đảng viên HTTNV trở lên đạt trên 95%; không có tổ chức cơ sở đảng yếu kém; Bộ máy chính quyền không ngừng được củng cố, sắp xếp khoa học, hiện tại 100% cán bộ lãnh đạo quản lý có trình độ đại học và trên đại học. Công tác Dân vận, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể được củng cố, kiện toàn đổi mới thực hiện theo Nghị quyết của Đảng và đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng đạo đức phong cách Hồ Chí Minh.
Với những thành tích đã đạt được trong suốt 70 năm qua, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc xã Trung Sơn được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý; 70 năm xây dựng và phát triển của Đảng bộ xã Trung Sơn thực sự là chặng đường của những thắng lợi vẻ vang đúc rút nên những kinh nghiệm vô cùng quý báu cho lộ trình phát triển tương lai.
Ông Nguyễn Xuân Thành, Bí thư Đảng uỷ xã Trung Sơn cho biết: Phát huy những kết quả đã đạt được trong 70 năm qua, Đảng bộ xã sẽ rút ra những bài học kinh nghiệm quý giá để tiếp tục lãnh đạo nhân dân phấn đấu hoàn thành mục tiêu: Với những mục tiêu và giải pháp cụ thể, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc xã Trung Sơn kỳ vọng sẽ có sự bứt phá trên con đường đưa xã Trung Sơn ngày một phát triển”.
Trung Sơn một miền văn hóa vùng đất giàu truyền thống cách mạng đã mang một diện mạo mới, tươi sáng, tự hào. 70 năm dưới sự Lãnh chỉ đạo của HU, HĐND, UBND, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc xã Trung Sơn đã đoàn kết một lòng anh dũng kiên cường trong chiến đấu, cần cù sáng tạo trong thời bình dựng xây nền tảng vững chắc cho lộ trình để hướng đến tương lai. Hoài bão, khát vọng càng lớn những mục tiêu nhiệm vụ cần làm sẽ khó khăn và nặng nề thêm. Nhưng với thế và lực mới với bề dày truyền thống và những kinh nghiệm quý báu đã đúc rút qua thực tiễn 70 năm. Đảng bộ xã Trung Sơn vững tin sẽ lãnh đạo địa phương viết tiếp những trang sử vẻ vang của dân tộc./.
T/h: Hồng Vân, Xuân Đôn (Trung tâm VH,TT,DL&TT huyện)